Prawo pierwokupu to uprawnienie przysługujące określonej osobie lub podmiotowi do pierwszeństwa nabycia określonej rzeczy, najczęściej nieruchomości, w przypadku jej sprzedaży przez właściciela. Prawo pierwokupu oznacza, że właściciel rzeczy zobowiązany jest zaoferować jej sprzedaż w pierwszej kolejności podmiotowi uprawnionemu, na warunkach ustalonych z potencjalnym nabywcą. Jeśli uprawniony z prawa pierwokupu zdecyduje się skorzystać z tego prawa, umowa sprzedaży zostaje zawarta z nim na tych samych warunkach, które zostały uzgodnione z innym kupującym.
Prawo pierwokupu może wynikać z przepisów prawa lub z umowy między stronami. W przypadku nieruchomości, prawo pierwokupu często wymaga formy aktu notarialnego. W przypadku prawa pierwokupu udziałów jest to uprawnienie przysługujące określonemu podmiotowi, najczęściej pozostałym wspólnikom spółki, do pierwszeństwa nabycia udziałów sprzedawanych przez innego wspólnika.
