Statut spółki akcyjnej to podstawowy dokument prawny, który określa zasady organizacji i funkcjonowania spółki akcyjnej (S.A.), stanowiąc jej najważniejszy akt wewnętrzny. Statut jest niezbędny do założenia spółki akcyjnej i jego treść musi być zgodna z przepisami Kodeksu spółek handlowych. Dokument ten musi zostać sporządzony w formie aktu notarialnego i zawierać szczegółowe informacje, które regulują funkcjonowanie spółki, jej relacje z akcjonariuszami oraz sposób zarządzania.
W statucie spółki akcyjnej określa się m.in. nazwę (firmę) spółki, jej siedzibę oraz przedmiot działalności, czyli zakres działalności gospodarczej, którą spółka zamierza prowadzić. Statut precyzuje także wysokość kapitału zakładowego, czyli sumę, którą akcjonariusze zobowiązują się wnieść do spółki, oraz wartość nominalną każdej akcji, co pozwala określić liczbę akcji i ich właścicieli. W statucie mogą znaleźć się również szczegółowe postanowienia dotyczące emisji akcji, ich rodzajów, uprzywilejowania, zasad zbywania i nabywania, a także związanych z nimi praw i obowiązków akcjonariuszy.
Kolejnym istotnym elementem statutu jest opis struktury organów spółki akcyjnej, w tym walnego zgromadzenia, rady nadzorczej oraz zarządu. W statucie określa się sposób powoływania, odwoływania i kompetencje tych organów, a także zasady podejmowania decyzji i reprezentacji spółki na zewnątrz. Statut może również zawierać postanowienia dotyczące podziału zysków, w tym zasad wypłaty dywidendy dla akcjonariuszy, oraz procedur dotyczących emisji nowych akcji czy podwyższania lub obniżania kapitału zakładowego.
Statut spółki akcyjnej może także zawierać postanowienia szczególne, np. dotyczące obowiązku uzyskania zgody rady nadzorczej na określone działania zarządu, zasad likwidacji spółki, czy też warunków wprowadzenia akcji do obrotu na giełdzie. Każda zmiana statutu wymaga uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy sporządzanego wo formie aktu notarialnego. Statut jest dokumentem jawnie dostępnym, co oznacza, że jego treść może być sprawdzona przez każdą zainteresowaną osobę w KRS.
